Theoretisch Intermezzo
Een stukje evolutieleer
Als we kijken hoe ons brein is opgebouwd kunnen we 3 systemen herkennen:
Het reptielenbrein | Instinct | Overleven en voortbestaan van individu en soortgenoten |   | 500 mln. jaar oud |
Het limbisch systeem   | Emotie en Affectie | Energie en richting geven en voorkomen van (fysieke en) emotionele pijn |  | 200 mln. jaar oud |
De neocortex | Uitvoering en Organiseren | Complexe sociale relaties onderhouden en weglopen bij ‘de kudde’ om nieuw te onderzoeken |  | 100-200 duizend jaar oud |
Â
Stel het reptielenbrein, het oudste deel, is één kalenderjaar oud. Al 365 dagen zorgt dit brein ervoor dat we in leven blijven door te vluchten, vechten of bevriezen. We planten ons voort. Alles om onszelf en daarmee onze soortgenoten voort te laten bestaan. Anders gezegd: niet uitsterven.
Dan wordt daar rond de bouwvak, 19 juli, ons limbisch systeem aan toegevoegd. Dit systeem zorgt ervoor dat ons lichaam ons stuurt in de richting waar we (lichamelijk en) emotioneel gezond blijven. Blij, bang, boos en verdrietig zijn, jezelf motiveren, behoeftes en verlangens hebben en sociaal gedragen zorgt ervoor dat we gezond blijven.
Tot slot komt daar op de valreep, ergens tussen kerst en oud-op-nieuw de neocortex bij. Het systeem van zintuigelijke waarneming, bewuste bewegingen, redeneren, taal, abstract denken, geheugen, doelgericht en flexibel plannen, controleren en aanpassen van handelingen. We krijgen nog 3 tot 6 dagen om deze gloedjenieuwe talenten eigen te maken.
In de evolutie worden systemen sterker na rato deze gebruikt worden. Maar zie alles in verhouding. Stel ik mag 80 jaar oud worden, dan heb ik welgeteld 30 minuten en 42 seconden om bij te dragen aan onze evolutie. Wil ik dan echt alleen maar putten uit een systeem dat slecht 3-6 dagen oud is? Of ga ik gebruik maken van alle talenten die ik afgelopen jaar heb opgedaan?
Voorbeeld
Ik voel me moe en futloos en begrijp dat deze voeding niet goed voor me is (begrijpen), ik ga sporten en gezonder eten (oplossen) en je start met gezonde boodschappen doen en meer bewegen (plannen en uitvoeren). Bij de eerste tegenslag of energiedip schakelt je brein over op de oudere systemen, je grijpt naar zoetigheid om je energielevel snel te verhogen en daar gaat je plan…
Voorbeeld
Je moet een presentatie verzorgen en je hebt deze erg goed voorbereid (begrijpen en plannen). Je neemt je voor rustig te blijven ademen en niet weer die stressvlekken in je hals te laten ontstaan, nergens voor nodig (plannen en uitvoeren). Dan is het moment daar, de spanning loopt op en jouw brein spreekt zijn oude vertrouwde systemen weer aan. Je wilt vluchten, je hartslag loopt op, je ademhaling zit veel te hoog en die stressvlekken komen zelf boven het speciaal gekozen shirt uit!
« vorige pagina